‘Zelfs na al deze tijd, zegt de zon nooit tegen de aarde ‘ik heb nog wat tegoed van jou’. Kijk eens wat er gebeurt met zo een soort liefde: het verlicht de ganse hemel!’ Het vertalen van een gedicht uit de oorspronkelijke taal naar het Engels en dan naar het NL laat natuurlijk een slap aftreksel over, maar u krijgt wel een idee van de strekking, denk ik. Dit gedicht is van de Perzische Sufi dichter Hafiz.
De betekenis van dit gedichtje, dat is waar het mij hier om gaat. Het gaat om het onbaatzuchtig geven zonder er iets terug voor te hoeven hebben. In hoeverre bestaat dat in onze maatschappij? Ik denk dat we wel kunnen stellen dat jonge moeders op deze manier liefde aan hun baby geven. Ze geven en verwachten van het kindje niets terug. Maar verder? Ja, misschien geven we ook op onbaatzuchtige wijze liefde aan onze huisdieren. Zo weet ik heel goed dat wanneer ik in the mood ben om mijn kat te aaien, ik nog maar moet afwachten of hij daar ook voor in the mood is. Terwijl het tegendeel: als hij in the mood is en ik niet, hem totaal niet deert: hij komt op schoot of ik het nu wil of niet. Einde discussie.
Maar meestal, in menselijke contacten, is het zo dat we wanneer we iets geven, we daar iets voor terug verwachten. Al is het maar erkentelijkheid, een bedankje, iets. Hoeft niet iets groots te zijn. Terwijl de zon haar stralen rijkelijk over ons heen spreid, zonder zich af te vragen of ik wel terugstraal. Als ik chagrijnig buiten in mijn tuin zit, krijg ik toch haar licht en warmte. Geen oordeel, geen verongelijktheid. Hij straalt net zo hard op mij neer als op mijn buurvrouw die helemaal niet chagrijnig is. Mensen zijn gewend om te investeren, op te tellen, af te trekken en dan eens goed naar de uitkomst op de weegschaal te letten. ‘O, ik heb hem de laatste drie keer opgebeld, nou, dan belt hij mij nu maar een keer hoor.’ Of: ‘Ik heb nu steeds de vuilnisbak voor de buren buiten gezet. Nu zijn zij aan de beurt.’ Het zijn de kleinste dingetjes die aanleiding geven tot dat verongelijkte gevoel van tekort komen. Dat gevoel van schaarste. Tekort komen in aandacht, liefde en koestering. Precies die eigenschappen, die wanneer je ze in één woord wilt noemen warmte heten, die de zon ons gratis ende voor niets toebedeeld. Kunnen wij nog wat van leren, toch?
Martine Clausen, zon-aanbidster.